Arthur Ciaramicoli’nin The Power of Empathy kitabını okudum.
Empatiye hepimiz sahibiz, yani başkalarının duyguları bize bulaşıyor ve bu duyguları büyük ölçüde anlayabiliyoruz ve onların bakış açısından durumu inceleyebiliyoruz. Ama buradan sonra sıklıkla kendi kafamıza eseni yapıyoruz: sonuca varıyoruz, yargılıyoruz, nasihat veriyoruz, ve hatta kişiyi manipüle ediyoruz. Ciaramicoli diyor ki, empatik biçimde ifade edilmemiş empati empati değildir. Bu konuda zaten onlarca yazı yazdığım için burada şimdi teorik bir tartışmaya girmek istemiyorum, sana da faydası olmaz benim eyyorlamamın.
Kitaptan öğrendiğim bir şeyi seninle paylaşmak istedim: empatini dışa vurmanın yedi adımı.
- Açık uçlu sorular sor.
- Yavaşla.
- Anlık hükümlere varmaktan kaçın.
- Bedenine kulak ver.
- Geçmişten öğren.
- Öykünün ilerlemesine ve gelişmesine izin ver.
- Sınırlarını çiz.
Kısaca bunların ne olduğunu da söyleyeyim empati açısından.
1. Açık uçlu sorular sor: Karşındaki kişinin hikayesini samimi bir merakla anlamaya çalış. Onun aklından geçenleri veya hissettiklerini bildiğini varsayma. “Bunu yaparken X mi düşünüyordun?” deme, “Bunu yaparken ne düşünüyordun?” de.
2. Yavaşla: Öyküde bir adımdan diğerine geçerken aradaki boşlukların üzerinden atlama. “O bunu dedi, ben de şunu dedim.” diyorsa “O bunu deyince aklından ne geçti? Kendini nasıl hissettin?” gibi sorular sor ve öykünün zaman akışını yavaşlat.
3. Anlık hükümlere varmaktan kaçın: Hükme varmak için bol bol zamanın olacak. Karşındaki öyküsünü anlatırken onun öyküsüne odaklan. Genel geçer yargılarla öyküyü geçiştirme, o öyküden öğrenebileceğin yeni şeyler olabilir.
4. Bedenine kulak ver: Duygu bulaşmasından kaçış yok. Karşındakinin duyguları sende de bazı duygular doğuracak. (Bu duygular onunkiyle birebir aynı olabilirler, veya yan ürün duygular olabilirler.) Bu duygulardan çok şey öğrenebilirsin.
5. Geçmişten öğren: Karşındakinin bağlamına dikkat et. Onun geçmiş deneyimleri, olaylardan senden farklı etkilenmesine ve bu yüzden de olan biteni farklı yorumlamasına yol açıyor olabilir.
6. Öykünün ilerlemesine ve gelişmesine izin ver: Bazen (çoğunlukla?) ateşli bir biçimde anlatılan bir öykünün asıl konusu, anlatılan konu değildir. Asıl öykünün altından bambaşka, daha derin bir sorun çıkabilir. Eğer anlatılan öyküye odaklanır ve bu öyküyü beslersen, altta yatan konuya hiç erişemeyebilirsin. Beklersen, öyküyü sonuna kadar dinlersen ve gelişmesine izin verirsen, doğal bir biçimde asıl derde ulaşabilirsin.
7. Sınırlarını çiz: Sorun senin değil, sorunu çözmek zorunda değilsin. Sorunla muhatap olma, kişiyle muhatap ol. (Bunu, karşındaki senden öğüt isterse bile aklından çıkarma.)
Ben sanırım bunların hiçbirini ciddi ciddi yapmıyorum. Biraz deneyip, becerebilirsem döner buraya yazarım.
