Orjınal metin
Raporun tamamını Türkiye’de İnternet’in 2013 Durumu sayfamızdan okuyabilirsiniz. PDF indirmek için Dosya:Turkiyede-internetin-durumu-2013.pdf bağlantısını kullanabilirsiniz.
Alternatif Bilişim Derneği olarak daha önceki yıllarda ürettiğimiz gibi 2013 yılı biterken Türkiye’de İnternet’in durumunu tüm boyutlarıyla ele alan kapsamlı bir rapor hazırladık. Bu yıl, diğer yıllardan farklı olarak, sosyal medya ortamlarında üretilen ve dolaşıma sokulan içeriğe ilişkin başlatılan yasal işlemler ve Gezi Parkı Eylemlerine koşut olarak siyasi iktidarın sosyal medya ortamlarının kullanımına yönelik ürettiği söylem nedeniyle daha bereketli ve tartışmaya açık olgular ortaya çıkmıştır.
Bu noktada Türkiye’de yeni medya ortamlarının kullanımı ile ilgili sayısal verilere kısaca göz atmakta fayda vardır. TÜİK 2013 verilerine göre [1] İnternet erişimi olan bireylerin yüzde 73,2’si İnternet’i, sosyal gruplara katılmak amacıyla kullanmaktadır. Araştırmada dikkat çeken bir nokta olarak kentte bu oranın yüzde 72,1 iken, kırda bu oranın yüzde 78,3 olmasıdır. Aynı araştırmada bir önceki yıla göre İnternet’i haber okuma, haber alma amaçlı kullananların sayısının arttığı görülmektedir. 2012 yılında oran yüzde 72,5 iken 2013 yılında bu oranın yüzde 75,6’ya yükseldiği görülmektedir. Türkiye sosyal medya ortamlarının kullanımı bakımından dünyada en üst sıralarında yer almaktadır.
Financial Times tarafından derlenen ve Webrazzi tarafından yayınlanan Twitter kullanım rakamlarına göre Türkiye, Twitter’ın İnternet kullanıcıları arasında en yaygın olduğu ülkedir. [2] Türkiye’nin İnternet popülasyonunun yüzde 31.10’u Twitter kullanmaktadır. Derlenen bu rakamlara göre İnternet nüfusunun 36,455,000 olduğu Türkiye’de Twitter kullanıcı sayısı 11,337,505’tir. Ki bu rakamlar Gezi sürecinde yaşanan sosyal medya savaşları ertesinde Twitter tarafından sahte, ya da ‘yumurta’ olarak tabir edilen hesapların silinmesinin ardından elde edilen verilerdir. TTNet tarafından yapılan araştırmaya göre ise geçtiğimiz Şubat ayında Türkiye’de Facebook kullanıcı sayısının 32 milyonu aştığı belirtilmiştir. [3]Google+ kullanıcısı 1 milyon, Twitter kullanıcısı 6 milyon ve Linkedin kullanıcısı 1 milyon civarındadır.
New York Üniversitesi’nin yaptığı bir araştırmaya göre, [4] Gezi Parkı olaylarının alevlendiği 31 Mayıs Cuma günü saat 16.00 ile 00.00 arasında gösterilerle ilgili 2 milyon tweet atılmıştır. Bu doğrultuda, New York Üniversitesi Sosyal Medya ve Siyasi Katılım laboratuvarı, eylemin yoğunlaştığı günlerde Türkiye’nin Twitter haritasını çıkardı. Türkiye’den sosyal medya kullanımının, benzer olaylarda diğer ülke yurttaşlarının sosyal medya faaliyetlerine kıyasla da yüksek olduğu ifade edildi. Türkiye’den gösterilerle ilgili Twitter kullanımının “olağanüstü” ve “benzersiz” olduğu belirtilen raporda, atılan tweet’lerin yüzde 90′ının Türkiye kaynaklı olduğuna yer verildi.
Görüldüğü üzere, Türkiye’de yeni medya ortamlarının kentte yaşayanlar tarafından yaygın ve yoğun kullanımı söz konusudur. Kentli nüfusun, özellikle de genç nüfusun sosyal medya ortamlarını yaygın kullanması hem ortamda kullanım pratikleri temelli bir takım sorunlara yol açmakta hem de siyasi iktidarın tüm dünyada olduğu gibi bu ortamları da yönetme arzusunu kamçılamaktadır. Öyleyse, bu sayısal veriler ışığında Türkiye’de İnternet’in 2013’deki durumunu ve sorunları değerlendirmek yerinde olacaktır.
Bu raporda yedi alt başlık altında, yukarıda kısaca özetlediğimiz 2013 yılına ilişkin durum saptamamızı değerlendirmek istiyoruz. Değerlendirme çerçevemizde İnternet’in sahipliğinden ve mevcut hukuksal durumdan başlayarak, ekonomik ve siyasi iktidarın İnternet ve İnternet’in dolayımı ile yurttaşlar üzerinde tahakküm kurma girişimleri olan dijital gözetim, profilleme, veri eşleştirme, veri madenciliği olguları, ardından kişisel verilerin korunması durumuna ilişkin saptamalarımızla devam edecektir. Bunları nefret söyleminin 2013 de farklı nefret söylemi türlerinde İnternet ortamında ne şekilde tezahür ettiği örneklendirilerek, önerilerimiz sunulacaktır. Ardından Gezi Direnişi süreci ve sonrasında sosyal medya ortamlarına yönelik geliştirilen günah keçileştirme söylemi ve örnekleri, ortamın kullanıcılarına yönelik yasal tahkikatlar ve tutuklamalar ile sansür olgusu sıralanacaktır. Son olarak da, yeni medya okuryazarlığı kavramsal ve kuramsal düzlemde açımlanarak Türkiye’deki mevcut durum ortaya konacaktır.
Raporun tamamını Türkiye’de İnternet’in 2013 Durumu sayfamızdan okuyabilirsiniz. PDF indirmek için Dosya:Turkiyede-internetin-durumu-2013.pdf bağlantısını kullanabilirsiniz.