Gezegenin ateşini düşürmek için: Harekete geç ve örgütlen !

Dünya çapında 200 milyon insanı temsil eden toplumsal hareketler, Ban Ki-Moon’un İklim Zirvesi’nde şirketlerin egemenliğini ifşa etti.

İçlerinde La Via Campesina, OilWatch International, Migrants Rights International, Global Forest Coalition, Indigenous Environmental Network, Grassroots Global Justice Alliance ve ATTAC Fransa’nın da bulunduğu dünya çapında (köylüler, küçük çiftçiler, yerli halklar, göçmenler, işçiler, kadınlar, beyaz ırka mensup olmayanlar, çevresel adalet ve iklim adaleti aktivistleri ve su savaşçıları da dahil) toplam 200 milyondan fazla üyesi olan 330’dan fazla örgüt Ban Ki-Moon’un İklim Zirvesi’nde şirketlerin egemenliğini ifşa etti. 16 Eylül’de yayınlanan ortak bildiride, REDD+, İklim-Akıllı Tarım ve Herkes İçin Sürdürülebilir Enerji girişimi gibi şu anda Zirve gündeminde bulunan gönüllü vaatlere dayanan, piyasa temelli ve yıkıcı kamu-özel ortaklıkları yerine sistemik değişim çağrısında bulundular.

Global Justice Ecology Project’ten alıntıladığımız bu giriş paragrafının ardından, orijinalini şurada bulabileceğiniz ortak bildiriyi paylaşıyoruz..

Gezegenin ateşini düşürmek için: Harekete geç ve örgütlen !

Biz insanlar ateşimiz çıktığında hemen endişelenir ve harekete geçeriz. Neticede, bırakın 2ºC’yi, beden sıcaklığımız normalin 1.5ºC bile üzerine çıkması durumunda bunun bize şiddetli hasar verebileceğini, 4-6ºC’lik bir artışın ise bizi komaya sokabileceğini, hatta öldürebileceğini biliriz.

Gezegenin ateşi çıktığında da durum aynıdır. Son 11 bin yıldır Dünya’nın ortalama sıcaklığı 14ºC civarında seyretti. Şimdiyse 1ºC’lik bir artışa erişmek üzere. Ve eğer bu ateşin yayılmasını durdurmak için uygun önlemler almazsak, öngörülen o ki gezegenimiz bu yüzyılın sonuna kadar 2ºC ile 6ºC arasında bir sıcaklık artışına doğru ilerliyor. Böyle hummalı şartlarda, Dünya üstünde bugün bildiğimiz anlamıyla yaşam çarpıcı bir biçimde değişecek.

Hemen eyleme geçmekten başka bir seçeneğimiz yok. Herhangi bir eyleme değil, doğru eyleme ve doğru zamanda. Örneğin bir insanın yüksek ateşi olduğunda ona vücudunu dinlendirmesi konusunda ısrar ederiz, bol miktarda sıvı içmesini sağlarız, doğru ilaçları temin ederiz, ve eğer ateşi yükselmeye devam ederse hastaneye götürüp ateşinin sebebini bulmaya çalışırız – bu sebep basit bir enfeksiyon da olabilir, kanser gibi ölümcül bir hastalık da.

Doğru Reçete

Konu gezegensel ateş olunca, doğru reçete en az 10 eylemin hayata geçirilmesini gerektiriyor.

1. 2020 yılı itibariyle küresel yıllık kişi başı sera gazı salımlarını 38 gigatona indirerek bu yüzyıl içinde gerçekleşecek sıcaklık artışını 1.5ºC altında tutmak için derhal bağlayıcı taahhütler verilmeli – keyfe bağlı vaatler değil.

2. Toprağın veya okyanus tabanının altındaki fosil yakıt rezervlerinin %80’den fazlasını oldukları yerde bırakmak üzere bağlayıcı taahhütler koyarak Dünya’nın dinlenmesi sağlanmalı.

3. Doğal kaynakların çıkarılması ve işlenmesinden uzaklaşmak için, (Keystone XL gibi boru hattı altyapı çalışmaları da dahil olmak üzere) tüm yeni petrol, bitumen kumu, kaya gazı, kömür, uranyum ve doğalgaz arama ve çıkarma çalışmalarına yasak konmalı.

4. Rüzgar, güneş, jeotermal ve medcezir enerjisi gibi yenilenebilir enerji alternatifleri, daha fazla kamu ve topluluk mülkiyeti ve kontrolüne dayalı biçimde genişletilmeli ve bu geçiş hızlandırılmalı.

5. Halkın temel gereksinimlerinin karşılanması için dayanıklı ürünlerin tüketimi ve yerel üretim teşvik edilmeli, yerel olarak üretilebilen ürünlerin nakliyesinden kaçınılmalı.

6. Küresel süpermarket için sanayileşmiş ve ihracata dayalı tarımdan gıda egemenliğine dayanan ve yerel gıda ihtiyacına odaklanan topluluk-temelli üretime geçiş özendirilmeli.

7. Çöplerin öğütülmesi ve geri dönüştürülmesi için ve binaların ısıtma ve soğutma sırasında enerjiyi koruması için iyileştirilmesi için Sıfır Atık stratejileri benimsenmeli ve uygulanmalı.

8. Kent merkezlerinde ve kentsel bölgelerdeki şehirler arasında insanların ve eşyaların taşınmasında verimli trenler aracılığıyla toplu taşıman güçlendirilmeli ve genişletilmeli.

9. Dünya sisteminin dengesini yeniden kuracak yeni iş alanları yaratmak üzere ekonomide yeni alanlar oluşturulmalı – örneğin sera gazı emisyonlarını azaltmak için iklim işleri veya Dünya restorasyonu işleri.

10. Savaş kaynaklı sera gazı salımlarını azaltmak üzere savaş sanayi dağıtılmalı, askeri altyapı sökülmeli ve savaş bütçeleri hakiki barışı teşvik etmeye yönlendirilmeli.

Yanlış Reçete

Aynı zamanda, her eylemin uygun eylem olmadığının ve kimi girişimlerin durumu daha da kötüleştirebileceğinin farkında olmak zorundayız. Karşımızdaki belki de en büyük mesele, büyük şirketlerin, krizleri avantaja çevirecek yeni iş fırsatları yaratmak için, iklim gündemini ele geçirmekte olmalarıdır. Buna cevaben şirketlere net ve gür biçimde “İklim Değişimi Trajedisini Sömürmeyi Bırakın!” mesajını vermeliyiz.

Özellikle, aşağıdaki politikaları, stratejileri ve önlemleri reddederek, ‘sermayenin yeşillenmesi’nin bir çözüm olarak sunulmasına karşı durmalıyız:

• Doğaya fiyat biçen ve eşitsizlikleri arttırmak ve doğanın yıkımına hız kazandırmak dışında hiçbir işe yaramayacak yeni türev piyasalar oluşturan sahte bir “yeşil ekonomi” gündemi öne sürülmesi yoluyla doğanın işlevlerinin metalaştırılması, finansallaştırılması ve özelleştirilmesi.
• Bu, REDD’e (Reducing Emissions from Deforestation and Forest Degradation: Ormansızlaştırma ve Ormanların Kötüleştirmesine Dayalı Salımların Azaltılması) … İklim-Akıllı Tarım’a, Mavi Karbon’a ve Biyoçeşitlilik telafisine Hayır demek anlamına gelir – bu mekanizmaların tamamı şirketler için yeni kâr alanları yaratmak için tasarlanmıştır.
• Jeo-mühendislik, genetiği değiştirilmiş organizmalar, tarımsal yakıtlar, endüstriyel biyoenerji, sentetik biyoloji, nanoteknoloji, hidrolik kaya gazı çıkartma, nükleer projeler, atık yakımına dayalı atıktan enerji üretimi vb. “teknoloji harikası” “çözüm”ler.
• Toplumun ihtiyacı olmayan ve sera gazlarına net katkı koyan devasa ve gereksiz altyapı projeleri – örneğin dev barajlar, abartılı büyük otoyollar, dünya kupaları için stadyumlar vb.
• Kâr için ticareti teşvik eden, ev içi emeğin fiyatını kıran, doğayı yok eden ve ulusların kendi ekonomik, toplumsal ve çevresel önceliklerini ciddi ölçüde azaltan serbest ticaret ve yatırım sistemleri.

Önleyici Tedavi

Son olarak, doğru ve yanlış reçetelerin ötesine geçmemiz ve bu gezegensel ateşe sebep olan hastalığın adını koymamız gerekiyor. Eğer bunu yapmazsak, ateş yeniden ve yeniden, üstelik daha da agresif bir biçimde geri gelecek. Fırtınadan sağ çıkmak için hastalığın kökenlerine inmemiz gerekiyor.

Bilim insanları sorunun izini açık bir biçimde sera gazı emisyonlarının 250 yıl önce sanayi devrimiyle beraber artışında ve geçen yüzyıldaki ani yükselişinde takip ediyorlar. Bu analiz açıkça ortaya koyuyor ki sorunun birincil sebebi, bir avuç insanın kârı için artan miktarda kaynak çıkarımına ve üretimciliğe dayanan endüstriyel modeldir. Kapitalist sistemin sürekli daha fazla ve daha fazla kâr etmek amacıyla yücelttiği sonsuz büyüme modeli yerine, insanlarla doğa arasında uyumu hedefleyen yeni bir sistemle değiştirmeliyiz kapitalizmi. İklim değişimini insan haklarıyla ilişkilendiren, göçmenler gibi saldırıya açık toplulukları koruyan ve yerli halkların haklarını tanıyan bir sisteme ihtiyacımız var.

Toprak Ana ve onun doğal kaynakları, bu küreselleşmiş modern sanayi toplumunun tüketim ve üretim ihtiyaçlarının ağırlığını taşıyamaz. Bir avuç seçkinin değil çoğunluğun ihtiyaçlarına odaklanan yeni bir sisteme gerek duyuyoruz. Bu yönde ilerlemek için, şu anda yüzde 1’in kontrolünde olan zenginliğin yeniden dağıtılması gerekiyor. Bu da, gezegendeki tüm yaşam için refah ve esenliğin, Toprak Ana ve Doğa’nın haklarını kabul ederek baştan tanımlanmasını gerektiriyor.

Eylül ayında, New York’ta ve tüm dünyada, iklim krizini önünde sürükleyen yapısal sebeplere dönük bir dönüşüm sürecini zorlamak için acilen harekete geçmeli ve örgütlenmeliyiz.

***

İmzacı örgütlerin listesine şuradan ulaşabilirsiniz.