Bugün Taraf gazetesinde “Internete sansür donanımı” adında bir haber yayınlandı. Haberden bir alıntıyla devam edelim:
Hükümet, internetten istihbarat toplama projesini harekete geçiriyor. İnternet ortamında ne yapıldığını en ince ayrıntısına kadar görmek, müdahale etmek ve sansürlemek için ihale açan Türk Telekom, Procera Networks adlı ABD şirketinden bir donanım satın aldı.
17 Aralık 2013 yolsuzluk operasyonu sonrasında Türkiye’nin Internet kontrolü ve takibindeki donanımsal yetersizliklerin ani bir müdahale noktasında çok geri kaldığından dolayı, bu konuya ilişkin ihtiyacı giderebilmek adına yaptığı girişimlerden ilk olarak Netclean ile ilgili haberler yayınlanmıştı. Bununla birlikte, bugün yayınlanan habere bakacak olursak bu müdahaleler için açılan bir ihale ile Procera Networks şirketinden bir donanım alındığı yazmaktadır. Procera Networks kendi deyimleriyle servis sağlayıcılara Internet istihbaratı çözümleri sunan ve bu konuda ağ donanımları geliştiren, bu donanımlar ile paketlerin görünebilirliğini ve istatistiğini sağlayan bir şirkettir. Haberin devamında:
Alınan donanım sayesinde Türk Telekom, HTTPS trafiği, Whatsapp mesajları, Skype görüşmeleri, ziyaret edilen internet sayfaları ve VPN hizmetleri de dâhil pek çok işlemi analiz edecek, yavaşlatacak, gerekirse sansürleyecek.
Procera Networks, 24-28 Şubat 2014 tarihlerinde San Fransisco’dan düzenlenen RSA Konferansı’nda katılımcı olarak girmiş ve sahip oldukları NAVL isimli Intel ve Napatech OEM’lerini kullanan donanımlarını tanıtmışlardı. Bu donanım, kendi deyimleriyle gerçek zamanlı 7. katman uygulamaları için derin paket analizi yapabilen bir donanımdır. 7. katman Internet protokolü ile bilgisayar ağı arasındaki işlemler için bir iletişim ağıdır. Procera Networks’ün NAVL donanımıyla ilgili ifadesinden anladığım kadarıyla sansürden öte bir derin paket analizinin yapılmasıdır. Derin paket analizi ya da DPI bir ağ boyunca yolculuk yapan veri paketlerinin içeriğini inceleyen bir analize denilmektedir. Internet gibi karşılıklı paket değişiminin olduğu ağlarda paket temel bir birimdir. DPI, kendi ağlarını incelemek için şirketler tarafından kullanılan bir yöntem olmasına rağmen, günümüzde devletler tarafından totaliteryen bir gözetim aracına dönüştürülmüştür. Bununla birlikte, haberde ve ürün tanıtımında mevcut analiz sonrasında ne tür bir yol izlenecek (sansür vs.) bununla ilgili detay verilmemiş. Diğer taraftan, bu iletişim ağına neler dahil diye bakarsak:
- Bitcoin
- BitTorrent
- eDonkey
- Freenet
- Gopher
- Kademlia
- NFS
- SSH
- Tor
- XMPP
- SMB
- RDP
- LDAP
listenin geri kalanına buradan ulaşabilirsiniz.
Taraf’ın -sözde- ele geçirdiği belgelerde (Neden sözde; çünkü o belgelerden hiçbir şey anlaşılmıyor. Gazetecilik böyle olmasa gerek?) MİT’in bir aracı haline dönüştürülen TİB’in Türk Telekom’a bu konuda bir direktif götürdüğü ve sonucunda da böyle bir cihazın alınarak trafiğin analiz edilmesi sağlanabilecektir. Ayrıca, NAVL’ın önemli bir özelliği ise 80GBps gibi bir trafiği kaldırabilecek bir donanım olmasıdır. Diğer taraftan, -kendi tanıtımları- kritik trafik ile ilgisiz trafiği ayırabilecek bir yapıya sahip olduğudur. Bu ne anlama geliyor? Derin paket analizlerini kendi istekleri doğrultusunda “kişiselleştirebilecekler” ve daha spesifik analiz yaparak gereksiz trafik analizi yükünü çekmeyeceklerdir. Bununla birlikte, Türkiye’nin uzun zamandır Phorm adında derin paket analizi yapan bir başka sistemi daha mevcuttur. TTNet kullanıcıları bu sisteme otomatik olarak eklenmiş, sonrasında açılan davada TTNet ceza ödemeye mahkum edilmişti. Fakat, TTNet kullanıcılarını gezinti.com ile kişiselleştirilmiş reklam adı altında bu sisteme haberleri olmadan eklemeye de devam etmektedir.
Benim bu noktada kafamı karıştıran şey, NetClean ve Procera haberlerinin gündemde bir etki ve korku yaratmasını sağlamak bir tarafa Türkiye’nin kaç tane farklı donanım peşinde koştuğudur. NetClean bir URL engelleme sistemi, Procera derin paket analizi (DPI) sistemi üzerine yoğunlaşmış iki şirkettir. Yakında, hangi alanlarda yeni donanıma ihtiyaç var hepimiz göreceğiz.
