Geçen hafta BirGün gazetesinin MİT tırlarına ilişkin Twitter üzerinden yayımlamış olduğu gizli belgeler mahkeme kararıyla Twitter tarafından engellendi. BirGün’ün bu gizli belgeleri Twitter’da yayımlasının gerekçesi ise MİT tırlarına ilişkin getirilen yayın yasağı olmuştu. Twitter, hesabı askıya almak yerine mahkeme kararı çıkartılan tweetleri engellemeyi tercih etmişti. Aradan birkaç gün sonra, daha önce de defalarca tartıştığımız, içeriğinin ifade özgürlüğünü tamamen engelleyecek –zaten engellenmedik bir kulak arkamız kaldı– ve sansür sürecini ciddi bir şekilde hızlandıracak olan “İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Suçlarla Mücadele Edilmesi Kanunu” cilalanarak yeniden meclise taşındı. Üzerine en sık kullanılan bahanelerden biri olan “yaşam hakkı ile kişinin can ve mal güvenliği, milli güvenlik ve kamu düzeni ile genel sağlık açısından tehlike oluşturan, suç işlenmesine sebebiyet vererek vatandaşların hak ve özgürlüklerini tehlikeye atan” ibaresi getirildi. Benzer şekilde, anayasada bireyin hak ve özgürlüklerine ilişkin maddelere paralel olarak ön plana halkın korunması, gizliliğinin sağlanması, ifade özgürlüğünün desteklenmesi bahane edilmiş oldu. Buradaki temel maksat şudur; anayasada bireyin haklarını koruyan maddelere paralel olarak alınacak bu ve benzer sansür kararlarında, toplumun tepkisini çekmek yerine bireylerin devlet tarafından kötülüklerden, dış mihraklardan, paralel yapılardan, gâvurlardan vb şeylerden korudukları hissiyatı verilmeye çalışılır. Bununla birlikte, bugüne kadarki söylemler de toplumun ahlakının korunması üzerinden şekillenen baskıcı yapıtırımlardı.
Tekrar çok yakın bir tarihte, fuatavni’nin hesabına mahkeme kararı çıkartıldı ve Twitter bu sefer tweetleri engellemek yerine hesabı askıya aldı. Twitter aşkı ile yanıp tutuşan yeni Türkiye, hızını alamayıp çok sayıda tweet için de mahkeme kararı almış ve bu tweetlerin erişime engellenmesine karar vermişti. Aşağıdaki resimde engelleme kararı istenen tweetleri görebilirsiniz (Kaynak: Diken).
Kısa bir analiz için ilk sayfada yer alan hesapları ve tweetleri sırayla aşağıdaki tabloda bulabilirsiniz.
Tweet | İçerik | Hesap |
https://twitter.com/ibrahim_balta/status/493447567351742464 | Silinmiş | Gazeteci |
https://twitter.com/nvngorgulu/status/493442440032821249 | Silinmiş | Bireysel |
https://twitter.com/ibrahim_balta/status/493438264263852033 | Silinmiş | Gazeteci |
https://twitter.com/ibrahim_balta/status/493435844867674112 | Silinmiş | Gazeteci |
https://twitter.com/ibrahim_balta/status/493435029377134592 | Silinmiş | Gazeteci |
https://twitter.com/sahinbeyoglu_/status/493431850837499904 | Silinmiş | Bireysel |
https://twitter.com/etkaaslan/status/493425966258327552 | Silinmiş | Bireysel |
https://twitter.com/ibrahim_balta/status/493425014499078146 | Silinmiş | Gazeteci |
https://twitter.com/gercekgundemcom/status/493424037008125952 | Silinmiş | Online Haber Sitesi |
https://twitter.com/sosyaloda/status/493423233165975552 | Silinmiş | Bireysel |
https://twitter.com/mevlutvakur/status/493416518328127488 | Silinmiş | Bireysel |
https://twitter.com/nep_yilmazer/status/493410121561944064 | Silinmiş | Silinmiş |
https://twitter.com/asimm4th/status/493405545995714560 | Silinmiş | Bireysel |
https://twitter.com/poisonlandy/status/493402599094517760 | Silinmiş | Silinmiş |
https://twitter.com/senocakselim/status/493397189193109504 | Aktif (1) | Bireysel |
https://twitter.com/TABLdotTV/status/493395156172045336 | Silinmiş | Online Haber Sitesi |
https://twitter.com/bugun/status/493386361211072512 | Silinmiş | Ulusal Gazete |
https://twitter.com/ilyas__55/status/493386261181530112 | Aktif (2) | Bireysel |
https://twitter.com/bayrak25/status/493384982778220544 | Aktif (3) | Gazeteci |
https://twitter.com/AALIAVCI/status/493382947571904514 | Aktif (4) | Bireysel |
https://twitter.com/TrkYavuz/493382826364919808 | Aktif (5) | Bireysel |
https://twitter.com/ibrahimince_/status/493380481329545217 | Silinmiş | Bireysel |
https://twitter.com/etkaaslan/status/493378610775224321 | Silinmiş | Bireysel |
https://twitter.com/aktif_haber/status/493377989892386816 | Silinmiş | Online Haber Sitesi |
https://twitter.com/yakupsaglam/status/493377971055775744 | Silinmiş | Gazeteci |
https://twitter.com/interyayin/status/493375002381541377 | Aktif (6) | STK |
https://twitter.com/Erkeles/status/493374427741315072 | Aktif (7) | Bireysel |
https://twitter.com/kahtirical/status/493371785312997376 | Aktif (8) | Bireysel |
https://twitter.com/bulent_korucu/status/493371606949838848 | Aktif (9) | Gazeteci |
https://twitter.com/kamilmaman/status/49336866707866009 | Silinmiş | Gazeteci |
https://twitter.com/bilalsahin_/status/493366402217439233 | Silinmiş | Gazeteci |
https://twitter.com/nevbahar111/status/493365680990089218 | Aktif (10) | Bireysel |
https://twitter.com/mehmetzengins/status/493360413556219904 | Aktif (11) | Bireysel |
https://twitter.com/etkaaslan/status/493359516785082368 | Silinmiş | Bireysel |
https://twitter.com/mehmetkolluk/status/493358925190664193 | Aktif (12) | Bireysel |
https://twitter.com/busra_erdal/status/493055001984782337 | Silinmiş | Gazeteci |
https://twitter.com/yaziciaysun/status/492613998354104320 | Silinmiş | Gazeteci |
https://twitter.com/arzuyldzz/status/491622172679733248 | Aktif (13) | Gazeteci |
Tabloda yer alan bilgilere göre:
- İlk sayfada toplam 38 tweet’e mahkeme kararı çıkartılmıştır.
- Bu tweetler toplam 32 eşsiz hesaba aittir.
- Bu hesapların 18 tanesi bireysel, 9 tanesi gazeteci, 3 tanesi online haber sitesi, 1 tane ulusal gazete resmi Twitter hesabı ve 1 tane STK bulunmaktadır.
- İncelenen tweetlerden 2 tanesine ait hesap bulunamamıştır.
- 25 tweet silinmiştir. 13 tweet ise hâlâ aktiftir.
Tweetlerin içeriklerine gelecek olursak:
1. Üzeri kapatılmaya çalışılan Selam-Tevhid dosyasına ilişkin Hakim Bekir Altun ile ilgili skandal bir gelişmeye dair tweet.
2. Selam-Tevhid dosyası ve Hakim Bekir Altun ile ilgili tweet.
3. Selam-Tevhid dosyası ve Hakim Bekir Altun’a ilişkin aktifhaber’de yer alan bir habere ilişkin tweet.
4. Selam-Tevhid dosyası ve Hakim Bekir Altun’a ilişkin Bugün gazetesinin Internet sayfasında yer alan bir habere ilişkin tweet.
5. Selam-Tevhid dosyası ve Hakim Bekir Altun’a ilişkin Bugün gazetesinin Internet sayfasında yer alan bir habere ilişkin tweet.
6. Selam-Tevhid dosyası ve Hakim Bekir Altun’a ilişkin t24’te yer alan bir habere ait tweet.
7. Selam-Tevhid dosyası ve Hakim Bekir Altun’a ilişkin Radikal gazetesinin Internet sayfasında yer alan bir habere ilişkin tweet.
8. Selam-Tevhid dosyası ve Hakim Bekir Altun ile ilgili tweet.
9. Selam-Tevhid dosyası ve Hakim Bekir Altun’a ilişkin Radikal gazetesinin Internet sayfasında yer alan bir habere ilişkin tweet.
10. Selam-Tevhid dosyası ve Hakim Bekir Altun’a ilişkin Radikal gazetesinin Internet sayfasında yer alan bir habere ilişkin tweet.
11. Selam-Tevhid dosyası ve Hakim Bekir Altun ile ilgili Facebook bağlantısına ilişkin tweet.
12. Selam-Tevhid dosyası ve Hakim Bekir Altun’a ilişkin t24’te yer alan bir habere ait tweet.
13. Selam-Tevhid dosyası ve Hakim Bekir Altun’a ilişkin t24’te yer alan bir habere ait tweet.
Öncelikle, tweetlerin silinmesi veya Twitter tarafından engellenmesi olasılığını dikkate alarak hepsinin ekran görüntülerini aldım. Diğer taraftan, aktif olan bütün tweetlerin ortak özelliği Selam-Tevhid dosyası ve Hakim Bekir Altun‘dur. Kısaca Selam-Tevhid hakkında bilgi vermek gerekirse, Türkiye’de Uğur Mumcu, Ahmet Taner Kışlalı gibi aydınlara yapılan suikastlerle gündeme gelmiş ve şer-i hükümlerle yönetilen İran modelli bir devlet kurmayı hedefleyen örgüt olarak geçmektedir. Bununla birlikte, Hakan Fidan’ın bir İran ajanı olduğu yönünde Hükümet-Cemaat çekişmeleri olmuş ve buna bağlı olarak ilişkiler kopup bir erk savaşına (17 Aralık ve sonrası) dönüşmüştür.
Tweetlerde verilen haber bağlantıları teker teker incelendiğinde, bütün haber içeriklerinin aktif olarak yer aldığı ve henüz bir engelleme gerçekleşmediği sonucuna ulaşılacaktır. Fakat, her ne hikmetse bu bağlantıları veren tweetlere ilişkin mahkeme kararı çıkartılmıştır. Burada kafa karıştıran noktalardan en önemlisi, bunun Twitter’da yer alan bir içeriğe erişim engelenin denenmesi mi yoksa acemice ve aceleye getirilmiş bir engelleme girişimi mi olduğuna karar vermek çok güç. Çünkü, haber içerikleri engellenmemişken bu haberleri paylaşanların tweetleri engellenmiş durumdadır.
Her iki durumda da yaşam hakkı ile kişinin can ve mal güvenliği, milli güvenlik ve kamu düzeni ile genel sağlık açısından tehlike oluşturacak, suç işlenmesine sebebiyet vererek vatandaşların hak ve özgürlüklerini tehlikeye atacak bir içerik olmadığı gibi keyfi bir yaptırımdan yola çıkılarak Twitter’a mahkeme kararı ulaştırılmış ve kullanıcıların yasal bir içeriği dahi yayınlamamaları için baskı oluşturulmuştur. Her şeyden öte, Twitter’ın buradaki hukuki saçmalığı anlayabilme olasılığı da yoktur. İlgili ülkenin tatbik edilebilir mahkeme kararından yola çıkarak kullanıcılarına karara ilişkin içeriğin kaldırılmasını ve bu içerikle ilgili taraflarına mahkeme kararı ulaştığını tarafına düşen yükümlülük doğrultusunda bildirmiştir.
Mahkeme kararının detayına ve Twitter’a nasıl ulaştırıldığına ilişkin herhangi bir ayrıntıya ulaşılmış gibi görünmüyor. Twitter’a gönderilen kararda, ilgili tweetlerin içeriklerini hangi kapsamda silinmesi/engellenmesi gerektiği de belli değil. Kaldı ki, tweetler haber bağlantılarını içermektedir. Haberler ise engellenmemiş ve içerikleri Internetten kaldırılmamıştır. Burada tweetlere uygulanan yaptırımın hangi hukuksal değerlendirmeye tabi olacağını da kestirmek güç. Twitter’ın bu tweetlerin içeriklerini değerlendirmediği ve mahkeme kararını kullanıcılarına ulaştırmış olabileceği gerçeği de mevcut. Peki, burada sorulması gereken sorular şunlar olabilir mi; Twitter’a yollanan mahkeme emirlerini nasıl bir incelemeden geçirip bunları kullanıcılarına iletmektedir? Diğer taraftan, tweetlerin aslında hiçbir yasayı ihlal etmediğinin ayrımını nasıl yapacaktır? Yoksa Twitter eline ulaşan mahkeme emirlerini kullanıcılarına direkt iletmekte midir? Bu noktada Twitter ifade özgürlüğü açısından çok ince bir çizde yer aldığının da umarım farkındadır.
Anlaşılan o ki, Hakim Bekir Altun meslektaşlarından birine hakkında çıkan ve kendi yalancılığını ispatlayan haberlere ilişkin girilen tweetlerin ortadan kaldırılmasını istemiş ve gözüne kestirdiği tweetler aceleyle seçilerek mahkeme kararı çıkartılmış. Fakat, Avrupa Parlamentosu da dahil olmak üzere birçok müttefikinden basın ve ifade özgürlüğü konusunda azar işiten Yeni Türkiye henüz bu haberler için bir girişimde de bulunamamıştır.
Sonuç olarak, insan sevdiğine kötülük edermiş misali Yeni Türkiye de hıncını biricik aşkı Twitter’dan çıkarmış.